Kompozycja bajek Krasickiego

Kompozycja bajek Krasickiego

Zastosowana przez Krasickiego w bajce epigramatycznej kondensacja treści jest efektem redukcji elementów świata przedstawionego oraz ograniczenia opisu i charakterystyki postaci do niezbędnych rysów ? bohaterowie ucieleśniają typy, nie charaktery. Maksymalna oszczędność słów i kompozycyjna zwartość tekstu wzmacnia dramatyzm zarysowanych sytuacji. Uwidocznia go także zasada kontrastu i paralelizmu, na której Krasicki oparł kompozycję swoich epigramatycznych bajek. Kontrastowe postaci i zjawiska często wskazywał już w tytułach (np. Mądry i głupi, Syn i ojciec). Poeta często stosował tok wyliczeniowy, wprowadzał dialogi ? to umożliwiało rezygnację z określeń uzupełniających. Jasność moralnego przesłania wynika z odwoływania się do powszechnie znanych, dostępnych realiów i operowania alegorią zwierzęcą, odsyłającą do czytelnych znaczeń stereotypowych. Sugestywność morału, jaki mają bajki, to efekt stosowania antytezy dobra i zła, słabości i siły, podstępu i szczerości, prawdy i fałszu. Uosobieniem siły, okrucieństwa, przemocy i tyranii są: lew, wilk i orzeł. Poeta przeciwstawia im zwierzęta będące alegorią słabości, bezbronności i niewinności. Celne pointy, naznaczone ironią aforyzmy, sentencje i maksymy często stanowią streszczenie przedstawionych zdarzeń lub są komentarzem do doświadczeń bohaterów. Podejmując w bajkach próby społecznej edukacji, Krasicki rzadko operował liryzmem i współczuciem, częściej posługiwał się ironią. Jego dążenie do poszukiwania i odsłaniania prawdy cechuje intelektualizm i racjonalizm.